رابطه بین سوگیری‌های شناختی و وسوسه در افراد مبتلا به وابستگی به مواد افیونی: نقش تعدیل کنندگی خصوصیات شخصیت

مقدمه: بر اساس تحقیقات اخیر، سوگیری در پردازش اطلاعات و ارتباط آن با سایر فاکتورها مثل وسوسه و خصوصیات شخصیتی نقش مهمی را در سبب‌شناسی و نگهداری اختلالات وابستگی به مواد بازی می‌کنند. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش تعدیل‌کنندگی خصوصیات شخصیت بر رابطه بین سوگیری‌های شناختی و وسوسه است. روش: به این منظور 100 نفر از افراد مذکر وابسته به مواد افیونی با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. داده‌های پژوهش با اجرای آزمایه‌های پروب دات، حافظه بازشناسی، تکمیل کلمات ناتمام، پرسشنامه عقاید وسوسه‌انگیز و مقیاس پنج عاملی شخصیت نئو جمع‌آوری گردید. داده‌های پژوهش با تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که برخی از خصوصیات شخصیتی می‌توانند نقش تعدیل کنندگی را در رابطه بین وسوسه و سوگیری توجه و حافظه ضمنی بازی کنند، اما این ویژگی‌ها اثری در رابطه بین وسوسه و سوگیری حافظه آشکار نداشتند. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن بود که پردازش‌های شناختی خودکارمثل توجه و حافظه ضمنی، پردازش‌های پایین به بالا هستند و تحت تأثیر خصوصیات شخصیت فرد قرار می‌گیرند، در حالی که پردازش‌های شناختی آگاهانه مثل حافظه آشکار، پردازش بالا به پایین هستند و تحت تأثیر ادراک فرد قرار می‌گیرند.